BIOETIKO : ENKONDUKO

La naturaj sciencoj estis ofte ligitaj al mesa ?oj "dan ?eraj" por la percepto de la homa persono kaj anka ? por la socia ordo. Tero ne plu estas la centro de la universo, E ?ropo ne plu estas la centro de la Mondo, ordo kosmologia kaj religia ne plu gvidas la mondon kaj la socion, la komenco de la evoluo paleontologia de la homo kaj tiu de la besta evoluo ne diferencas, DNA uzas la saman genetikan kodon en la tuta vivantaro kaj ni estas 99,5% genetike similaj kun la ĉimpanzoj. La konscio ?ajne kovras diversformajn reala ?ojn kiel la memoron, la percepton, la atenton, la emociojn, …, kaj eĉ la homa penso estas detale esplorata.

LA VIVO ESTAS BIOLOGIA.

La biologio estas la centro de diskutadoj, kaj la biologia evoluo estas perceptata kiel dan ?ero por la religiaj kredoj, la biologio ?enas same tiujn kiuj, je politika nivelo, ne deziras vidi la okcidentan biologian esploradon senmitigi la vivon (homan), kaj tiuj kiuj da ?re rigardas la vivon sakrala.

Kiu volos bone analizi la historion de la biologio, tiu estos impresata de la distanco inter la sciencaj progresoj en biologio kaj la filozofia debato kiu ĉirka ?as tiujn progresojn, same kiel de la stato de la scioj en tiu fako. La debatoj (la kontra ?staroj ?) Evoluismo – Kreismo, progreso – Hazardo, materialismo – Spiritualisme, kaj eĉ la debatoj pri la respekto de la homa dimensio estas apena ? ?isdatigitaj la ? la modernaj scioj.

La vivo estas biologia, ?emia kaj hodia ? eĉ fizika kun la nanoteknologio. La vivo estas reduktita al la gravaj vivo-mekanismoj de ĉelo, al la kontrolo de la genetika kodo de DNA, al la regulado de la sintezo de la proteinoj, … do pli bona scio de tiuj mekanismoj kontribuas al pli bona kompreno de la gravaj funkcioj de la vivo.
LA HOMA VIVO

Sekve la biologio alkondukis nin al pli bona priskribo de la homa vivo. La gravaj mekanismoj de la vivo estas reduktitaj al la mekanismoj de la ĉeloj, al la kontrolo de la genetika kodo, al la regulado de la sintezo de la proteinoj : la biologio fari ?is ?emia kaj fizika. Konscie a ? ne la diskutadoj bioetikaj trovas sian devenon en tiu senmitigado de la homa vivo.
Sed, difini la homan vivon a ? tiun de homa persono implicas ne esti limigita al la nuraj biologiaj kriterioj, krom eble kiam oni konsideras ke la homeco de la persono estas alportita de metafizikaj ka ?zoj. Male, ni konsideras ke ĉe la homo, necesas distingi la biologian vivon disde la konscia homa vivo kaj/a ? de la socia valoro de tiu vivo.
Alivorte : a ? la difino estos metafizika, a ? la vivo koncipi ?os kiel biologia kontinuo.
Iuj proponas iun "rajton al la vivo", absoluta kaj metafizika rajto, intime ligita al la filozofio la ? kiu la vivo estus donaco de dio. La koncipo, la kunfandado de la ovoĉelo kaj de la spermatoido, estas konsiderataj kiel la komenco de la homa vivo. Tiu fertilizado estas eventuale eĉ konsiderata kiel sankta. Tiu dogmo havas nature "biologiajn konsekvencojn", ekzemple konsideri ke la ovoĉelo fekundita jam estas persono, ke la fekundo in vitro estu malpermesita, ke la aborto estas ekstermorala cetere same kiel la kontra ?koncipo.

La biologo povas nur konstati :

– 1) la ?emiaj kaj fizikaj karakteriza ?oj de la homa vivo estas neniel malsamaj de la karakterizoj de la vivo ?enerale, nek de tiuj de la besta vivo aparte,
– 2) la ovoĉelo, same la ovoĉelo fekundita, posedas neniun esceptan karakterizon de la vivo,
– 3) la unuaj etapoj de la disvolvi ?o de la embrio neniel estas diferencaj,
– 4) la anatomia disvolvi ?o povas esti priskribita kaj facile analizita, la adolti ?o estas pli malfacile difinebla.

Fakte, la vivo konstituas kontinuon, kaj ĉiu scienca bazo, la ? kiu la komenco de la vivo (homa) estus anta ?-difinita, forestas. La difino de la homa vivo estas do plene arbitra.

Estas do normale, kiam oni ne estas ligita al la filozofiaj dogmoj ĉi-anta ?e cititaj, difini la homan vivon en funkcio ne de biologiaj kriterioj sed de sociaj kriterioj, kaj sekve la ? la volo doni la vivon.
AKTUALAJ BIOETIKAJ PROBLEMOJ

En la debato bioetika, la problemo de la difino de la vivo kaj de la morto plu restas esenca, same de la aborto ?is la e ?tanazio, de la fertilizado in vitro, de la portanta patrino, de la bestoj transgenaj, de la anta ?naska opinio, de la anta ?naska diagnozo , kaj balda ? eble de la geno-terapio.

Åœajnas logike por la homo, en sia lukto kontra ? la naturaj fortoj, uzi siajn naskivajn kapablojn la ? ne besta maniero, ĉar planita kaj intenca celo devas esti natura ĉe raciaj esta ?oj. Ne akcepti tiun principon konsistas en konsidero de teologiaj konceptoj, kiel la ideo la ? kiu la seksa ago ne deziranta esti naskiva estas malakcepto de dia principo. Akcepti tion, male, estas fari el la homo kaj de ties individua a ? kolektiva estonteco, la solan mezuron kiun prenu en konsideron la le ?faranto dum la konceptado de la juraj normoj, kiam ili apliki ?as al la homa konduto a ? al la disdono de la kreditoj destinitaj al la scienca esplorado.

La uzo de teknologioj por realigi deziritan gepatrecon respondas al celo de la Homaro por fari sin pli frateca kun morale responsaj personoj, dum surbaze de teologiaj a ? ideologiaj argumentoj, tiuj teknologioj estas foje senretene denuncitaj kiel malmoralaj. La kresko de niaj biologiaj kaj teknologiaj scioj faciligos kompreneble niajn eblojn de programado de parenco libera kaj responsa, cetere anka ? la konscion kiun ni havas pri tio. La libereco de penso, en tiu fako pli ol en aliaj, implicas liberecon de filozofia elekto, ?i implicas same ke religia grupo ne altrudos, rekte a ? nerekte, sian le ?on. La sekseco generas anta ?ju ?ojn proponatajn kiel veron, dum la intimaj seksaj kondutoj koncernas la individuojn, kaj ilia moralo plej diversas same en la spaco kiel en la tempo.

Do ni devas konkludi la ? ne specifa maniero. La multeco de moralaj vidpunktoj implicas la respekton kaj la toleron de tiu plurismo, ?i reportas nin al la principoj de egaleco, de libereco kaj de frateco.
Kvankam necesus ke ekzistu politika volo malhelpi kaj la manipuladon de la mensoj kaj la negadon de la problemoj. Tiu volo ne ĉiam estas efektiva ĉar la diskutado pri la difino de la statuso de la embrio estas neeviteble ligita al tiu de la morto kun ĉiuj ties filozofiaj implikoj. Estas la kazo ĉefe de la diskutoj pri la propravola ĉesigo de gravedi ?o, pri la fertilizado in vitro, pri la embrioj supernombraj, pri la diagnozo anta ?-enplantita, pri la genetika konsilo kaj balda ? pri la genoterapio, same kiel pri la e ?tanazio.

Planita kaj konscia nasko a ? uzo de "artefaritaj" rimedoj estas foje forpu ?ataj je la nomo de religiaj a ? teologiaj argumentoj dum ili aperas naturaj al raciaj estuloj. La samaj argumentoj taksas senmoralaj la teknikojn kiuj ebligas alveni al la planado de dezirita infano. Åœajnas al ni ke kontra ?e al tiuj teologiaj vidpunktoj, tre lar ?a sekulara interkonsento ekzistas por rigardi morala kaj responsa la programadon de la nasko. La fre ?dataj biologiaj progresoj, kaj la teknikoj kiuj certe plu disvolvi ?os, nur akcentas tiun impeton al propravola kaj dezirata koncipo.

La progresoj sciencaj, sociaj kaj moralaj estas ligitaj : kvankam rekta rilato inter tiuj progresoj ne ekzistas, la homaro jam konstatis ke ekzistas inter tiuj progresoj reala solidareco. Oni senigas pri libereco multe pli pro obskurantismo ol pro tro da scienca scio.