Äœemil Ksus Pri la origino de la civitana milito en Sirio

Kara Kamarado RS

"La origino de la civitana milito en Sirio estas la indignulaj revolucioj kontra ? la konservatismo en arabaj landoj". Tion vi asertas en via mesa ?o de la 27/03/2016, malrekte respondante al mia anta ?a "Ik Ben Ksus" (Sulo 7/8/2016). Via taksado iom rapida alvokas miaflanke la jenajn komentojn.

*

La "islamologoj" (se uzi tiun la ?modan neologismon) bone konas la malproksiman fonton de la nuntempa kaĉo de Sud-E ?razio, tiu regiono en kiu trovi ?as Sirio. De Gaulle ?in nomis la "komplika Oriento"... Kies proa kulpo ? Estas fakte du famaj diplomataj fia ?oj, kvaza ? samtempaj (1916-1917), kiuj senteble komplikis la geopolitikon de tiu regiono.

– 1/ La plej lasta estas en 1917 la deklaracio de lord Balfour al lia ne malpli estimata kolego lord Rothschild. "Por la juda popolo la registaro de Lia (brita) Mo ?to apogas la establon de nacia hejmo en Palestino", asertis tre kviete S-ro Balfour en tiu historia momento, kiam lia regno tute ne volas akcepti la e ?ropajn judojn viktimojn de pogromoj. Ili tiuepoke plejmulte sin rifu ?is usonen, iuj francen.


– 2/ La ĉi-supra akto estis letero malferma, do klara, publika. Sed jam en 1916 ekokazis la unua akto de tiu granda historia tragedio. Ka ?a estis tiu ĉi, do ja pli perfida. Temas pri la traktato Sykes-Picot inter Britio kaj Francio. Tiu koloniada sekreta akordo difinis la reciprokajn influajn kampojn de amba ? regnoj en Mezoriento post la unua mondmilito. Jam amba ? rabobestojn anta ?vidis la displiti ?on de la Otomana Imperio kaj sin dispartigis ties lastajn resta ?ojn.Tre rapide malka ?is tiun lastan fia ?on la bol ?evistoj, kiuj iom poste ekpotenci ?is en Rusio. Lenin tiuteme ne malprave traktadis "vulturoj" la konkurencajn imperiismojn, unue tiuj de Francio kaj Britio.

Bone klarigas do nian orientan kaĉon du grandaj fia ?oj, ne ignorendaj, far du grandaj okcidentaj civilizaj demokratioj. Amba ? same primokis la bazajn popolrajtojn. Sed vi sendube diros, ke mi tro foren retroiras. Ni do transpasu tiun malnovan historion, eĉ kelkajn postajn interesajn eventojn, rekte ligatajn. Ni rapide ekzamenu pli fre ?ajn aferojn.

Pli rekta origino de la civitana milito en Sirio trovi ?as en 2003 kun la komenco de la Iraka Milito (oficiale finita en 2011). Äœi ruinigis tiun landon kunliman al Sirio. La lando de Sadam Husejn, kvankam jam bone malriĉigita depost 1991, estis anta ?e la plej evoluinta el la tiama araba mondo. En 1982 ?i sukcesis obteni premion de Unesko pro la edukado de la knabinoj. Kvaza ? 100% el la tiamaj irakaj infanoj estis enlernejigataj. Tiu feliĉo ne postvivis la NATO-ajn kampanjojn, la unuan de 1991, la sekvan de 2003, kun ?iaj "kirurgiaj" operacoj. Hodia ? Irako ne plu estas, mi poste revenos al tiu dramo.

*

La arabaj landoj ne estas tiel "konservativismaj", kiel vi sugestas. Ekzistas fakte malanta ? ilia nuna dramo, afero pli aparta, kiun oni povus nomi « la malbenon de la araba socialismo ». Kvankam nun, ekde Libio, la tuta Afriko estas minacata, tiu araba malfeliĉo ĉefe centrigis siajn nocajn efikojn en iun vastan regionon rajde sur Irako kaj Sirio. Tiu ĉi estas mondfama per la nomo Mezopotamio. La historia lulilo de niaj civilizacioj tiel notinde fari ?is predo de novaj okcidentaj barbaroj, la ĉiatendencaj novkuloj [1] helpe de siaj naftomonarkaj aliancanoj.

Mi pli precize nombros ’kvar’ kongruajn faktorojn, intermiksajn, kiuj perverse kunagadis favore al la civitana milito en Sirio. Mi jam elvokos la tri lastajn, rezervante la unuan, ĉefan, kiun ni vidos poste.


– La ’dua’ malbeno de la araba socialismo estas ’la klimata varmi ?o’... En Sirio ?i okazigis trijaran sekecon en 2006-2009. Tiu monda fenomeno, kiun oni esperu kiel eble modera, da ?re ruinigas sennombrajn kamparanojn en Sud-E ?razio (anka ? en Afriko, en Nord- kaj Sud-Ameriko). Kvankam la fundo de la problemo estas la (nov-)koloniismo, la tragika fenomeno de la rifu ?intoj, kiun E ?ropo nun spertas, jam parte venas de tiu klimato ?an ?o.


– La ’tria’ malbeno estas ’la financa krizo de 2008’ (t.n. krizo de "subprimes"). La eksplodo de nova financa veziko en Usono estigis malsatajn ribelojn en la tuta Tria Mondo, ?is Latinameriko (Meksikio kaj Argentino), anka ? la ruinon de Ukrainio. La tiel nomata araba "Printempo" datumas precize de tiu krizo. Mi hezitus ?in nomi "indignula revolucio" kiel vi, ĉar ekzistas sentebla diferenco, geografia kaj la ?klasa, inter amba ?. La arabaj malsataj ribeloj, kiujn la novkuloj tiam ka ?e subtenis nepre diferenci ?as de la indignula movado de la mezaj klasoj (la ’et-buroistaro’, se a ?daci parafrazon karan al Marx), kiun ili klare kontra ?is (kaj da ?re kontra ?as).


– La ’kvara’ malbeno, kongrua, havas miasmon de kruda gaso. Nia kamarado Lucien Bresler trafe mesa ?is al ni tiuteman artikolon de Robert Kennedy junior. La fama advokato tiel bone evidentigas, samcelan al la anta ?aj faktoroj, la kialon de la "usona decido organizi kampanjon kontra ? Ba ?ar al-Assad" (referenco en noto [1]). La afero fakte estis ekinta en 2009, kiam la estimata emiro de Kataro proponis, kontra ? dek miliardoj da dolaroj, konstrui gasodukton, kiu irus de lia emirlando ?is Turkio tra Sirio.

Fakte, la eta Kataro sidi ?as sur la ’tria’ pruvita gasrezervo en la planedo. La ’dua’ tiutema estas Irano (malanta ? Rusio, la ĉefa). La katara projekto fincelas, ke havus decidigan avanta ?on kontra ? la islama respubliko de Irano tiu eta naftomonarkio. Tiel Kataro fari ?intus, "la plej granda liveranto de gaso al E ?ropo", klarigas Kennedy.

Ĉar samepoke Irano intertraktadis kun Sirio projekton interesan, alternativan. Äœi celis konstrui alian dukton, kiu kondukus kvaza ? perpendikle gason de Irano ?is Libano tra Irako kaj, evidente, Sirio. Dum la katara estis sunaisma, tiun alian projekton oni povas nomi ?ijaisma (tial ke ?i trairus la islaman ?ijaisman mondon). Ba ?ar el Assad tute logike preferis la iranan proponon, tial ke anka ? ?in apogis Rusio, la lando kiu estas la tradicia aliancano de Sirio. Ĉiu rajtas havi sian preferatan amikon, ĉu ne ?

Se la iran-siria duktoprojekto sukcesus, Irano tiel logike povus rompi la maljustan imperiisman blokadon kiu ?in vundegas de multaj jaroj. Tio ne nur profitus al ?i, al Sirio kaj Libano, sed anka ? al la tuta sud-okcidenta E ?ropo, granda energi-konsumanto.

Sed la tutmondaj novkuloj havas mense aliajn aferojn, aliajn klopodojn... Ili tute ne estas ekologiistoj. Ili prifajfas la fakton, ke E ?ropo povus pridisponi ĉipan kaj relative propran energifonton, kia ajn estas ?ia deveno. Ili ja preferas la pli malpuran, poluan, sa ?daraban nafton, anka ? la militojn...

*

Sed, anta ? ĉi supremenciitaj kialoj, la unua kaj fundamenta malbeno de la araba socialismo, ties granda peko, estas ?ia ’ambicio konduki politikon sendepende de okcidentaj ?tatoj’.

Tiun volon oni ne tro ?atas altaloke. Ja tio fre ?e okazigis la forpason de Kadafi. Ne forgesindas, ke ?is la disfalo de la libia "dikatatoro", lia lando estis la unua el Afriko rilate al la Programo de Unui ?intaj Nacioj por la Disvolvi ?o (PUND). Libio estis la Irako de Afriko kaj Kadafi, tute ne submetata al la nov-koloniada volo, la plej firma aktivulo favore al la unui ?o de Afriko, kio estigis kontra ? li en Okcidento mortigajn malamikojn (komence de lia eks-amiko Sarkozy).

Sed ni restu en Sirio. Kiam tie la milito komencis ruinigi la landon, Lakhdar Brahimi, tiam elstara diplomato de la Unui ?intaj Nacioj, abrupte asertis : "En Sirio estas unusola venkanto : Israelo" (Jeune Afrique, 23-10-2013). Li tutcerte pensis pri "proksime lokita" venkanto. Li tamen forgesis duan profitanton, nome Turkion. Amba ? landoj kunlimaj al Sirio (norde kaj sude, kio faras iom sufokigajn najbarojn), bone profitis ?isnune de la nafto ?akrado regata far la Islama Åœtato.

Ekzistas tamen unu fundamenta diferenco inter Turkio kaj Israelo. Israelo plene apogis la kontra ?-Irakan militon de 2003, kvankam ?i oficiale ne partoprenis en ?i. "Milito en Irako estus bona afero por la reeko de la monda ekonomio" tiam asertis la israela ?tatulo Åœimon Peres, Nobel-premio pri paco en 1994 (dum la 33-a forumo de Davos, vd. Le Monde, 28-01-2003). Li kompreneble ĉefe pensis pri la ekonomioj de siaj preferataj landoj, Israelo kaj Usono.

Siavice la tiama turka ĉefministro Erdogan [2], eĉ la tre por-usona re ?o Fahd de Sa ?d-Arabio, kvankam aliancanoj de Israelo, tute ne konsentis kun la estimata pacopremiulo. Tiun militon ili ne volis. Ili bone sentis, ke ?i ne estus tiel "bona afero" por iliaj respektivaj landoj. Fakte ĉiuj ?tatestroj de la landoj kunlimaj al Irako, eĉ la emiro de Kuvajto, tiutempe kontra ?is la militon. Ĉiuj ĉi, konfuze sed trafe, anta ?sentis ke la nova konflikto estis metonta ilin en neelteneblan situacion.

Malgra ? sia malnova amikeco al Usono, Turkio tiam demokrate malpermesis la haltadon ĉe sia teritorio de la NATO-aj aviadiloj dediĉitaj al la milito kontra ? Irako. Erdogan eĉ rifuzis ĉekon de 15 miliardoj da dolaroj, kiun Usono ofertis al Turkio. Nia ?usa historio bone pravigas la timon de la turka cefministro (nun fari ?inta prezidento).

Niaj nunaj novkuloj estas kvaza ? rabobestoj. Al tiaj animaloj oni tute ne montru signon de malforto. Tiam ili komencas malrapide ĉirka ?iri vin, gvati ajnan vundon. Tiel, kun la naftodolaroj de siaj mezorientaj aliancanoj, la okcidenta imperiismo komencis ka ?e financi al Sirio la venon de integristoj, la eksportadon de armiloj (pere de la jam ruinigita Irako).

Komence de la jaroj 2010, samkiel Afganio anta ? tridek jaroj, la antikva Mezopotamio fari ?is la nova Promesita Lando de ĉiudevenaj porislamaj radikaluloj. Sed oni memoru, ke jam en 1936-39 Hispanio kaj ties Internaciaj brigadoj same allogis aventuristojn. La junaj radikaluloj, kiuj tiuepoke sin enga ?is, estis tiam maldekstruloj. Kaj ili kontra ?batalis veran diktatoron, la generalon Franco. Poste dum la dekjaro 1960, apogeo de la anti-imperiismo, estis Sud-Ameriko, Ĉinio... ’Por ĉia epoko ties herooj’
 !
… Tiel, la kvar malbenoj de la araba socialismo ĉefe koncentri ?is en Mezopotamio por prezenti, aldone de la Islama Åœtato (ia "ĉerizo sur la kuko"), ion kompareblan al la antikvaj dek plagoj de Egiptio.

*

Dubinte en via mesa ?o – ke Muamar Kadafi, Hafiz kaj Ba ?ar al-Asad (eĉ Putin) : "estis/estas bonfarantoj por la homaro", vi tuj poste asertas, ke temas envere pri "autokrataj potenculoj, por kiuj la popolo estas nura manipulebla amaso". Mi pardonpetas sed la Rusio de Putin, ?is mala pruvo, estas parlamanta respubliko.

Ba ?ar El Assad siavice estas elektita prezidento, malgra ? ke sia lando spertas ur ?an staton depost 1963... sekve de tialoj memkompreneblaj : de 1967 la milita stato kun Israelo da ?ras. Malgra ? – a ? pro – la komenco de la civitana milito, referendumo okazis en 2012. Preska ? 90% el la siriaj voĉdonantoj aprobis la registaran proponon pri la nova konstitucio. La problemo funkciigi demokratajn instituciojn en tia kunteksto ceteradas.

Se Putin a ? El Assad estas/estis "a ?tokratoj", tiam anka ? Ruhani, la prezidento de la respubliko de Irano, a ? Castro, Chavez, Evo Morales... Mi persone ne tro ?atas la politikistojn, ĉefe la ?tatulojn, kiel liberecano. Mi dume tute ne hurlus kun la lupoj. Mi ne povas ne senti objektivan respekton, foje admiron, al iuj, kiuj provis plenumi politikon sendependan de Usono ekzemple al De Gaulle, kiun oni anka ? traktis a ?tokrato, sed precipe al la triamonduloj, kiuj vere aktivis por socialisma mondo.

Kelkaj el tiuj ?tatestroj vere frenezi ?is, iuj fari ?antaj paranojuloj. Oni ja sin demandas kial. Endus plenumi prian esploron por verki libron. Mi ja ?atus vidi S-ron Hollande a ? Fabius, sur la sidloko de Ba ?ar el Assad, se ne paroli pri Kadafi (kiun la karaj islamistaj amikoj de Sarkozy sodomigis per bajoneto). Oni eĉ povus a ?daci provon de difino : "a ?tokrato estas ?tatestro celanta konduki politikon sendepende de Okcidento". Malfeliĉulo !

Endas tie rapide elvoki la kazon de la nuna siria prezidento. Sed ni jam observu lian naski ?landon. Kiel ĉiu lando periferia, tiukaze multetna (kio ne vere plibonigas la aferon), Sirio havas politikan re ?imon ege rompi ?eman. Do a ?toritato nepre necesas tie por eviti displiti ?on. Tute ne la demokratio faras prosperon ; la prospero faras demokration male al, kion ?enerale kredas la avera ?a civitano. Nu Sirio estas delonge lando en kriza stato, kaj de 1967 en milita stato kun Israelo. La juda ?tato malle ?e okupacias parton de ?ia teritorio. La proksimeco al Israelo, jen aldona malbeno, kiu necesigus etan studa ?on !

La lo ?antara plimulto estas unuflanke sunaisma en Sirio, aliflanke (sed malpli kaj malpli) kristana. Malgra ? tio, la universala interkonsento destinas respublika prezidento ala ?iston (anon de ?ijaismecan minoritaton). Tiu fragila ekvilibro estis do rompita kun la komenco de la enlada milito dank’al niaj novkulaj rabobestoj. Cetere endas bone vidi, ke la akutan krizon majstre regis la prezidento Ba ?ar El Assad. Li tutcerte ne estas sanktulo. Li prezentas dume iun vivon fascinan, iom kiel la turka Mustafa Kemal, kvankam senteble diferencan (jam li ne estas alkoholisto).

Mi konas multajn tiajn triamondajn intelektulojn, "kolorulojn", kiuj eskapas la kli ?ojn de la avera ?a okcidentano. Ba ?ar el Assad estas sprita persono, flue parolanta tri lingvojn, araban, anglan kaj francan. Li iam estis franco- ?atanto, pri kio niaj francaj novkuloj, la socialistoj interalie, ne vere estis dankemaj. Tute ne politikisto, Ba ?ar sin dediĉis al medicino, al oftalmologio, la sama fako kiel Zamenhof. Li eniris politikon akcidente, ĉar akcidente mortis lia frato, kiu devis postsekvi Hafez el Assad, la patron.

Ja ekzistas ebrieco de la potenco, sed aliflanke eluzo. Eĉ en "civiliza demokratio", la laboro de politika responsulo neniam estas facila, prefere maldankema psike, fizike. Oni do imagu, kiel ?i povas esti en tiaj malfavorataj landoj. La posteno de prezidento de Sirio, tute ne estas tiu de Re ?ino Elizabeth. Konscie akceptinte tiun dan ?eregan postenon en la jaro 2000, la juna prezidento Assad estis tiel balda ? trudita "iri minejen". Liaj milicioj devis sendube fari terura ?ojn, fojfoje torturante homojn. Kion fari kontra ? la teruro de la Islama Åœtato kun ?iaj internaciaj brigadoj, kiujn ka ?e subtenis la okcidenta novkularo (almena ? ?isfre ?e ?

*

Pri la tiel nomata de vi "manipulebleco de la amasoj" mi konsentas. Oni ja estu singarda, unue pri la informoj kiujn oni ricevas. Vi tute prave anta ?gardis tiuteme nian kamaradon L.B. La amaskomunikiloj fakte tute ne estas ne ?tralaj, senpartiaj. En Svislando vi bon ?ance havas veran civilizan demokration, nome bur ?an. Kompare kun multaj landoj la gazetaro estas iom pli libera. Vi ekzemple povas legi iun gazeton "Zeit Fragen", kies francan eldonon mi fojfoje konsultas ["Horizons et Débats, (http://www.horizons-et-debats.ch/)].

En Francio beda ?rinde, iu sana kaj malnova anti-imperiisma tradicio malaperis. La maljunaj radikaluloj de la maldekstrularo forlasis la lokon al la okcidentistoj se ne al la islamistoj. Multaj "indignulaj" gvidantoj de la "Maldekstra Fronto", eĉ de la trotskisma "Nova Antikapitalisma Partio", tiel fari ?is atlantikistoj. Eĉ elstara gvidanto de la maldekstra partio, S-ro Mélenchon, tute senhonte traktis Kadafi kiel tiranon [vd. "Endas frakasi la tiranon, por malebligi ?in frakasi la revolucion" (http://www.liberation.fr/planete/2011/03/21/il-faut-briser-le-tyran-pour-l-empecher-de-briser-la-revolution_723004)].

Ĉiuj informoj el Sirio, kiujn ni pridisponas en Francio, venas de iu fama informagentejo kontrolata de la "islamaj fratoj". Tiu ĉi "OSDH", tute ne timas sin proklami favora al homaj rajtoj. Eĉ ne plu estas franca ambasadejo en Damasko (fermita en 2012, unu monaton post tiu de la usona "granda frato"). Do mi preferas pluki kelkajn informojn ĉe la rusa agentejo Sputnik. Alia sonoriltinto, kiun oni certe devas ekzameni singarde... Ĉiu faru sian opinion.

*

La lasta rekonkero de Palmiro estas bona ekzemplo pri tia amaskomunikila manipulado. Komence de la 2000aj jaroj, mi plenumis en Sirio neforgeseblan voja ?on. Ni vizitis plurjarmilajn situojn, de Ugarit, kie estis inventita la alfabeto ?is Maalula, kie ni a ?dis kristanajn pre ?ojn en la aramea, antikva lingvo hodia ? kvaza ? mortinta. La pinto de tiu voja ?o estis Palmiro, grandega oazo inter Damasko kaj Bagdado. Tiel ĉarma estis la urbo de Re ?ino Zenobia, ke nur kun granda beda ?ro ni ?in forlasis post kelkaj tagoj.

Ĉiu bone scias, kion tie faris la nov-barbaroj, heredantoj de Timur "la Lamulo". Tiu lasta, anta ? sep jarcentoj, jam ruinigis la urbon Damasko, bruligante la faman moskeon de la Umajadoj kun la fideluloj tie enkarcerigitaj (kristanoj, judoj kaj islamanoj mikse).

Estas anka ? bone sciate, ke la siria situacio de kelkaj monatoj radikale ?an ?i ?is dank’ al la helpo de Rusio. Eĉ ne malprave, multaj interpretas la fre ?ajn atencojn en Parizo kaj Bruselo kiel signojn de malforti ?o de I ?o (la Islama Åœtato), alivorte kiel ia senespera anta ?enfu ?o. Nu anstata ? ?oji prie, trovi ?as homoj kiuj sukcesas ankora ? lanĉi ?tonojn al Ba ?ar el Assad.

Tiel la ? Antoine Basbous, iu franca "arabologo", neniam Palmiro devus esti kaptita. La siria prezidento estus intence forlasinta la urbon al I ?o por obteni mobilizon de la internacia komunumo. Kaj nun li rebonigus sian bildon dank’ al Putin [(http://www.rtl.fr/actu/international/syrie-palmyre-n-aurait-jamais-du-tomber-a?-mains-de-daesh-affirme-antoine-basbous-7782548719)]. Tiu teorio estas nun komplezeme diskonigita de niaj amaskomunikiloj.

Kion pensi pri tiu nova "konspirteorio" ? Nenio maleblas fakte. Jam ni scias, depost la 11an de septembro 2001 notinde, ke iuj ?tatuloj pretas plenumi ĉian komploton, ĉian terura ?on, por da ?re regi, pluigi la komedion. La faron de tia fia ?o, mi havas tamen malfacilon kredi de la prezidento Assad. Tiu homo estas ja multe pli civiliza ol la ĉiaspecaj gardhundoj, kiuj furiozas kontra ? li. Li fakte estas granda patrioto, kiu profunde amas sian landon kiel ĉiu bona naciisto. Li ne povis senemocie vidi la kapton de Palmiro. Kaj li tutcerte havas grandegan dankemon al Putin, ne al la novkuloj.

*

Jen do miaj komentoj, kara kamarado. Mi finfine devas peti vian indulgon, anka ? tiun de niaj legantoj, pro tiu iom tro longa teksto. Vi cetere komprenos, ke mi ne povis lasi senresponde, kaj cetere senpublike, vian mesa ?on. Mi dume provis estis kiel eble plej konciza, kio ne ĉiam facilas...

Äœemil Ksus