La 12an de marto

La dua Raporto pri la tertremo en Japanio

La 12an de marto

Elliti ?inte mi tuj ?altis la televidilon. Mi supozas, ke ĉiuj TV-stacioj dumnokte kaj sen reklamoj elsendis la programon pri la tertremo. Mi neniam vidis aliajn programerojn, nek aliajn nova ?ojn.
La unua bildo, kiun mi rigardis, estis tiu de la urbo Rikuzen-Takada kun la lo ?antaro de 28000. En la bildo nenio restas krom kelkaj grandaj betonaj konstrua ?oj. La pejza ?o estas kvaza ? la bildoj de Hiro ?ima kaj Nagasaki post la eksplodo de la atombombo en 1945. La urbo estis gardata per kelkmetrojn alta digo, sed la ondego facile superis ?in kaj detruis la tuta urbon.
Sekvis aliaj bildoj, en kiuj simile montri ?is detruitaj urbetoj kaj vila ?oj. Ĉar la ? la bordo de tiu regiono frontanta al la Pacifika Oceano estas malgrandaj golfoj, kutime tre sekuraj kontra ? tajfunoj, sed cunamo facile viktimigi tiujn vila ?ojn kaj havenojn, ĉar ?ia ondego koncentri ?as pli kaj pli, farante pli kaj pli grandan ondon al la profundo.
Aperas bildoj de izolitaj konstrua ?oj ĉirka ?ataj de restanta marakvo, sur kies tegmento estas la literoj de SOS, bildoj de elreli ?intaj kaj falintaj vagonoj kaj maltrankvilaj mienoj de rifu ?intoj.
Post la tagman ?o mi ekstereniris. Hodia ? estas sabato, do kutime mi vidas multajn biciklistojn sur la biciklista vojo, sed hodia ? neniam. Åœajnas al mi, ke la tuta kvartalo funebras.
Mi telefonis al esperantistoj en la urboj Sendai kaj Huku ?ima, kaj mi sukcesis kontakti unu en Huku ?ima. Åœi diris : “Kiam okazis la tertremo, mi ?us finis la butikmadon kaj estis ekster la vendejo, kaj mi sentis, kvaza ? mi malsani ?us, ĉar mia korpo tiom ?anceli ?is. Via telefono estas la unua post la tertremo.â€
Posttagmeze venis terura nova ?o : oni eligis aeron enhavantan nuklea ?on el la centralo de Huku ?ima. Mankis akvo por malvarmigi la nulkean centron, kaj la premo de la aero en la ujo estis tiel alta, ke ?i povos detrui la ujon mem. Por eviti tion, oni ellasis la aeron por malaltigi la premon. La aero konsistas el 90-oble pli densa nuklea ?o ol la normala. Mi ofte diris al miaj studentoj, ke ?ajne Japanio prosperas, sed se okazus grava akcidento de nuklea centralo, tia prospero momente malaperus. Tiu timo, kiun mi jam longe havis, povos fine efektivi ?i.
Je la 3a kaj 36 minutoj okazis eksplodo en la unua nuklea centralo de Huku ?ima, kaj la registaro klarigis, ke la kovrila domego de la centralo estis detruita kaj ke en ?i okazis solvi ?o de la nuklea bastono en la mezo de la centralo. Evakua zono pligrandi ?is ?is la 20 kilometroj radiuse. En la televida bildo tiu centralo estas kvaza ? skeleto kaj la supra parto de la konstrua ?o estas malaperinta. Nuklea ?o povas rapide disvasti ?i, do la dan ?ero povos veni ne nur al la lo ?antoj ĉirka ? la centralo, sed anka ? al ĉiuj japanoj, kaj eĉ al koreoj, ĉinoj kaj tajvanoj.
Je la 5a horo la nombro de mortintoj kaj malaperintoj estis 1600.
La registaro petas, ke ĉiuj mal ?paru elektron, ĉar multaj elektraj centraloj estis difektitaj kaj manko de elektro estas anta ?vidata. En multaj nordaj gubernioj elektro haltis kaj oni vivas en mallumo. La ? la nova ?o je la 21a, 1,1 milionoj de familioj ne ricevis elektron. En multaj lokoj gas-servo kaj akvo-livero haltis. En multaj rifu ?ejoj viktimoj vivas sen sufiĉe da man ?a ?oj, akvo, varmo, kovriloj. Oni ne povas atingi tiujn pro la dama ?oj kaj bloka ?oj de vojoj.

Jam balda ? estos meznokto. Mi finis vesperman ?on, banadon kaj estas preta enliti ?i, sed mi ne povos endormi ?i trankvile, ĉar mi havas peksenton pro mia normala vivo. Mi finos la dua-tagan raporton.