Mi elliti ?is je la 7a horo. Televido raportis, ke okazas kaoso en ĉiuj stacidomoj, ĉar la elektro kompanio Tokio estis anoncinta malmultigon de elektro-liverado lastan vesperon kaj la ? tiu anonco trajnkompanioj malmultigis a ? ĉesis la servojn. Homoj ne estis sufiĉe informitaj pri tio kaj ĉe la stacidomo unuan fojon sciis la situacion. Anka ? en mia gubernio (100 kilomerojn fore de Tokio) oni ĉesis ĉiujn trajnservojn. Eble pro tiu influo lakto ne estis liverita al mia hejmo.
Je 7:16, je 10:02, je 12:10, je 3:12 kaj je 3:52 okazis tertremoj, iuj okazis la ? la maro, iuj okazis en la montaro. Åœajnas al mi, ke la tuta japana insularo eltenas doloregon post la granda operacio, nome la grandega tertremo.
Kio okazis al la nuklea centralo ? Trovi ?as 4 malnovaj nukleaj fornoj. La kovrila domo de la unua forno jam malaperis pro la hidrogena eksplodo. Nun la tria forno estis en la sama stato. Oni enver ?as marakvon por malvarmigi la fornon, sed ial ne sukcesas plenigi la ujon per akvo.
La ? la klarigo de sciencistoj, la nivelo de la kvanto de dis ?etita radioaktiveco estas malalta jene :
– 1000 mikro-Sievert : la kvanto da radioaktiveco, en kiu homoj povas vivi unu jaron senprobleme.
– 1557 mikro-Sievert : la kvanto, kiun la unua forno de Huku ?ima dis ?etis ĉi-foje.
– 2400 mikro-Sievert : la kvanto, kiun homoj estas nature eksponataj dum unu jaro.
– 4000 mikro-Sievert : la kvanto, kiun homoj ricevas dum la radiografiado.
– 100000 mikro-Sievert : homoj suferas pro akuta radioaktiva malsano kiel vomado.
– 200000 mikro-Sievert : homoj povas morti.
Je 11:01 eksplodo okazis en la kovrila domo de la tria forno kaj la forno nudi ?is. La registaro ordonis, ke homoj en la radiuso de 20 kilometroj de la centralo sin fermu en la domo. Por gardi sin kontra ? radioaktiveco oni devas kovri la bu ?on per masko, demeti vesta ?ojn anta ? ol eniri domon kaj eviti man ?i malpurigitajn man ?a ?ojn. Tio estas tre simpla kaj primitiva same kiel eviti polenalergion a ? gripon !
Mi rememoras la vortojn de jam forpasinta d-ro Takagi ?inzaburoo, sciencisto pri nukleo kaj aktivisto kontra ? nukleaj centraloj, kiujn li diris al mi, kiam mi ekiros al la UK en Varsovio en 1987. Li rekomendis, ke mi ne iru al Pollando, ĉar tie estas plena de radioaktiveco el Ĉernobil. Li aldonis, ke se mi iros, mi aĉetu ĉokoladon por li, ĉar en ĉokolado multe akumuli ?as radioaktiveco kaj per ?i li povos analizi la situacion. Malgra ? lia rekomendo mi partoprenis en la UK, do mi kaj aliaj 6000 partoprenantoj jam sufiĉe enspiris bongustan radioaktivecon tiutempe. Sed mi vivas ?is nun, do ni ne timu radioaktivecon, des malpli la malmulte da kvanto el ?etita el tiu forno ! Krome la registaro garantias al ni la sekurecon, klarigante, ke oni ne trovis ion nenormalan en la aero el ?etita el tiuj fornoj. Kredu ?in, la popolanoj !
Vespere ni kuris al la najbara vendejo por aĉeti kandelon, ĉar la elektra kompanio Tokio anoncis, ke ?i povos haltigi liveradon de elektro en mia urbo de la 17a ?is la 19a. En la vendejo jam preska ? elĉerpi ?is kandeloj kaj po ?lampoj, kaj mi povis aĉeti nur iom da vaksaj kandeloj. Tamen tio tute ne gravas, ĉar mi kaj mia edzino plurfoje voja ?is al Nepalo, kie regule kaj ofte okazas paneo de elektro kaj ni jam spertis multajn senlumajn noktojn. Tamen feliĉe mia urbo estis ial ekskludata kaj ni havis luman vesperon.
La ? Televido jen estas la nuna sitaucio pri la urboj kaj vila ?oj dama ?itaj de la tertremo, pri la socio kaj pri ekonomio :
1. Mortintoj : 1834
2. Malaperintoj : 15000
3. Rifu ?intoj : 450000
Inter tiuj rifu ?intoj estas multaj malfortuloj. Ili vivas sen sufiĉe da man ?a ?oj kaj akvo en malumo kaj en malespero. Ili estas bon ?ance savitaj, sed atendas ilin manko de ĉiutaga ?oj, poste certe gripo kaj pli poste senlaboreco.
Pro la dama ?oj kaj manko de elektro ne funkcias a ?tomobil-kompanioj Toyota, Isuzu kaj aliaj, elektro-kompanioj Hitaĉi, NEC kaj Fu ?icu, kaj kelkaj magazenegoj de Micuko ?i, Taka ?imaja kaj aliaj. Japanaj akcioj estas vendataj kaj nur en mateno la prezo malalti ?is je pli ol 500 enoj.
En Japanio trovi ?as ĉirka ? 60 nukleaj fornoj. La konstruadojn iniciatis tiama Liberala Demokratia Partio, la kapitalista mondo kaj elektro-kompanioj, ĉiam mensoge insistante la sekurecon kaj frapante la vangojn de kontra ?antoj per faskoj da bankbiletoj. Japanio estas vulkana lando kaj situas sur la granda nesto de tertremoj, do estas tute klare, ke konstrui nukleajn centralojn en tiu insularo estas dan ?erege, sed mono regas la mondon. Por profiti, ili faras ĉion, kaj la rezulto venis hodia ?.
Mi longe opinias, ke Japanio ekspluatu sunenergion anstata ? atom-energio. Japanio havas sufiĉe altan teknologion por tio, kaj se ni sukcesos tion, ni povos gvidi la tutan mondon en tiu kampo. Tamen la industria mondo ne havis tiun perspektivon kaj direktis sin al mono, kiu vidi ?is ?uste anta ? iliaj okuloj. Mi deziras, ke Japanio nuligu ĉiujn nukleajn centralojn kaj direktu sin al pli sana energio. Dume ni havos malfacilon, sed tiu direkto vere garantios feliĉon al ĉiuj popolanoj kaj al la mondo.
Fine mi dankas al la mondo, kiu sendas savotrupojn kaj proponas la helpon al Japanio. Ĝis nun helpas nin trupoj el Koreio, Singapuro, Meksiko, Ĉinio, Germanio, Usono, Svislando, Novzelando, A ?stralio, Tajvano, Britio, balda ? Francio kaj Rusio.
Mi esperas, ke morga ? mi povos raporti pli optimisme.
Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT)
67 av. Gambetta
FR - 75020 Paris
Retadreso : kontakto_ĉe_satesperanto.org
Pri financa ?oj : financoj_ĉe_satesperanto.org
Retejo : http://satesperanto.org/
Tel : (+33) 09 53 50 99 58
Po ?tkonto n-ro 1234-22 K, La Banque Postale, Paris
IBAN : FR41 2004 1000 0101 2342 2K02 064
BIC : PSSTFRPPPAR
Konto de SAT ĉe UEA : satx-s
Konto de SAT ĉe PayPal : financoj_ĉe_satesperanto.org
Por renkonti ?i kun SAT-anoj en Parizo, informi ?u ĉe la sidejo de SAT-Amikaro
Se vi havas demandojn pri SAT, skribu al la SAT-oficejo en Parizo
a ? al via peranto
Pri teknikaj problemoj sur la pa ?o, skribu al pa ?o-aran ?ulo.