La naciismo en Palestino

La juda enmigrado en Palestino komenci ?is depost kelkaj kvindek jaroj anta ? la milito per la starigo de agrikulturaj kolonioj, kun la financa helpo de la riĉegulo E. Rot ?ild. La mahometanaj terposedantoj, kiuj havis sufiĉe malgrandajn profitojn el siaj bienetoj, preferis ilin vendi al la judoj. Depost la fondo de l’ unua kolonio juda en 1870 transiris en la posedon de l’ novaj koloniistoj iom post iom 51 600 hektaroj da grundo.

Precipe depost 1908 en tiu koloniigado distingi ?is la cionisma movado kun siaj naciaj renaski ?-ideoj k surpremis fine la stampon karakterizan al la tuta juda agado en Palestino. La enmigrantoj estis pli k pli terkulturistoj judaj, kiuj trovis al ili rezervitajn koloni-teritoriojn k anstata ?is tie la indi ?enajn laborulojn. Tiu ?an ?o donis okazon por la unuaj kunpu ?i ?oj inter la araba k la juda elementoj.

Anglio, pro imperiismaj motivoj, dum la milito interesi ?is speciale pri Palestino k la juda problemo. La proksimo de l’ Sues-kanalo, la gravo de l’ haveno de Haifa kiel ?ipar-apogpunkto, k Mosul-petrola en ?ar ?ejo estis la difinaj motivoj por Anglio por akiri "mandaton" super Palestino, kiun ?i sukcesis ekhavi dank’ al la tolerema sinteno de l’ franca imperiismo.

Kaj la naciista movado de l’ judoj, la cionismo, servis nun kiel tre utila kontra ?pezo al la depostuloj de l’ araba naciismo en la manoj de l’ britiaj regantoj. Post la deklaro de Belfur (Balfour) de 2. nov. 1917 efektive la cionista movado faris rapidajn progresojn. En la jaroj 1920-29, pli ol dum la tuta periodo de 1870-1914, pluraj miliardoj da kapitalo estis investataj sub diversaj formoj de ekonomia k socia aktiveco ; la juda lo ?antaro plialti ?is, kompare kun 50 mil lo ?antoj anta ?militaj, je pli ol 100 mil novaj enmigrintoj.

Ĉi tiu "invado" estigis sangajn konfliktojn, kie la religia fanatiko servis nur kiel esprimilo de profunda socia malsano. Jen la bilanco : en februaro 1920 — 9 mortigitoj k 200 vunditoj ; majo 1921 - 95 mortigitoj k 2591 vunditoj ; a ?gusto 1929 - 299 mortigitoj k 521 vunditoj.

Sed en la jaro 1929 Britio ne plu da ?rigas sian politikon de 1917, kiam ?i ĉiuokaze utiligis la naciistan movadon judan por siaj imperiismaj celoj : nun ?i ludas duoblan rolon, ĉar la veki ?o de l’ araba nacimovado anta ?metas novajn problemojn al ?i. Ne nur tie, anka ? en Persio, Egiptio k en Hindio la angloj devas kalkuli kun la mahometanaj elementoj (en Hindio, por kontra ?stari la hinduanan nacimovadon).

Sekve, Britio atentas nun pri la aspiroj de l’ araboj krei propran ?taton ; tio kompreneble ne plaĉas al la cionistaj ĉefoj, kiuj protestis kontra ? la konkludoj en la "Blanka Libro", kiun publikigis en oktobro 1930 la angla registaro. Oni devas konstati, ke la gvidantoj de l’ cionista movado tute ne havas klarvidon pri la imperiisma politiko de l’ grandaj potencoj ; ili konsideras malvastspirite la judan problemon kiel unu el la ĉefaj problemoj de l’ homaro k ?ian solvon kiel taskon speciale truditan al la historio. Ekzistas, apud tiu naciista elemento, en la cionismo anka ? la spirito mesieca, kiu iel ligas la savi ?on de l’ tuta homaro kun tiu de l’ juda popolo. Sed en la kadro de l’ nunepokaj konfliktoj imperiismaj k sociaj la juda problemo forvi ?i ?as ne nur kiel elstaranta problemo, sed eĉ ĉesas esti sendependa historia faktoro.

La okazinta ?oj el a ?gusto 1929, kiuj formis la objekton por la raporto Simpson pri enmigrado k koloniigado k por parlamenta enketo, afentigis krude k la ?te pri la sorto de l’ terkulturaj laboristoj arabaj, kiujn senlaborigis la judaj enmigrintoj. Resumon pri la nomita raporto donis la "Revuo Internacia de l’ Laboro" (febr. 1931), kiu skribas interalie :

"La meza nuntempa amplekso de l’ arab-kamparanaj farmoj estas malsufiĉa por certigi al ili iomete decan vivnivelon . . . La araba terkulturisto hodia ? trovi ?as en malespera situacio."

Kaj ?i konstatas, ke pro la senlaboreco de l’ indi ?ena proletaro la vivnivelo de l’ laborula lo ?antaro malalti ?is konsiderinde. La ? araba ?urnalo, kiu parolis pri vendo de infanoj je la prezo de 50 k eĉ 25 funtoj sterlingaj, la sklavkomerco en Palestino ?ajnas enkonduki ?i kiel sekvo de la kamparana mizero.

La komunistoj konkludas pri la situacio jene :

"La batalo kontra ? la cionismo fari ?as la bazo de l’ agrara revolucio en Palestino".

La socialistoj rekomendas la kunlaboradon inter judaj k arabaj laboristoj. Sed la sindikata federacio de l’ judaj laboristoj da ?rigas en Palestino politikon klare naciisman ; k tio estas riproĉita en la raporto Simpson per jenaj rimarkoj :

"Se la ?enerala Konfederacio de Laboro juda ne forlasas la politikon, kiun ?i sekvas, malhelpante la dungon al araboj en la terkulturaj kolonioj k en la entreprenoj judaj ĉiuspecaj, nenia pliboni ?o povas esti atendata per pliampleksigo de l’ juda agado."

La nacia ekskluzivismo de l’ cionismo k ?iaj unuflankaj postuloj konsistigas baron al ĉiu akceptebla solvo de l’ palestina problemo. Certe, tiom longe kiom ne ekzistos sindikatoj unuecaj, en kiuj estas egalrajtaj araboj k judoj, la laboristaro en Palestino ne povas esperi pri venkaj elpa ?oj sur la vojo al socialismo.

La ? div. fontoj kompilita de Noa.

El Sennaciulo numero 342, 23a de aprilo 1931