Tiu
romano, tradukita de mia edzino kaj de mi, estas la dua el la
mahagonciklo, jen eksterordinara romano, ĉar en tiu libro parolas al ni
maturi ?inta revoluciulo, kiu mem bezonis longan vojon por atingi tian
majstrecon kiel verkisto. B.Traven, la filo de la brikofaristo Feige el
la nuna Pollando, fu ?is deksesjara el la hejmo.
Li fari ?is iam
aktoro kaj nomis sin tiam Ret Marut. Li havis kontaktojn al ru ?aj
framasonistoj, estis adoranto de Max Stirner kaj de aliaj individuaj
anarkiistoj, poste li ?eti ?is en la konsilian revolucion en Bavario. Kaj
en tiu tempo li komencis jam legi verkojn de Marx kaj Engels, li tre
interesi ?is anka ? pri la unua libro de Engels : „La situo de la
laboranta klaso en Britlando“, kiu tre forte influis lin. Tion pruvas
multaj partoj de „La Mortula ?ipo“, kiuj la ?teme estas ĉerpitaj el tiu
libro.
Li legis la verkojn de Jack London jam en la angla, ĉar tradukoj de Jack London tiam ankora ? apena ? ekzistis.
Kiel
revoluciulo kaj aktivulo de la Ru ?a Konsilia Registaro, kiu fine
fiaski ?is, li devis fu ?i kiel serĉata ?tatperfidulo el Germanio, li
estis „sur la fu ?o pro kuloj“ kiel li mem nomis tion, „ĉar el la triopo
?tato, registaro kaj mi, mi estas la plej forta. Tion notu !“
Kiel kotonplukisto en Meksiko li fine reaperas kaj entuziasmi ?as pri la radikalaj „Wobblies“, jen revoluciema sindikato de laboristoj en Usono kaj Meksiko, kiuj havis krom anarkiistoj, multajn marksistojn en la vicoj.
En
la mahagonociklo, kiu konsistas el ses volumoj, Traven uzis ĉiujn ĉi
spertojn por verki grandiozan volumaron pri la meksika revolucio. La
romanoj estas fakte dokumentoj pri la anta ?historio kaj historio de la
revolucio en Meksiko mem. Tiuj dokumentoj estas verkitaj surbaze de
ekonomia analizo, kiu estis tute la ?marksa, a ? ni diru pli sobre la ? la
„Kapitalo I“, kiu ja tre deflanki ?as de la avangarda teorio de Marx, kiu
tie tute ne ludas rolon.
Mi pensas, ke neniu anarkiema verkisto
anta ? Traven tiom bone prezentis la ekonomian pensadon de Marx. Nur
Jack London jam anta ? li provis tion. Speciale per la verko „People of the abyss“ : „Homoj de la abismo“.
La
tamburado pri tio, ke Traven estis anarkiisto, estas ja prava, sed kiel
verkisto de la mahagona ciklo li estis anka ? ekonomia marksisto. Ne jam
en „La Mortula Ŝipo“, kiu estas efektive esence individue anarkiisma
verko la ? la ideologio de Maks Stirner.
Anarkiistoj, kiuj
grumblas, se oni mencias la marksimeman flankon de Traven, komprenas
Travenon nur parte. Ili subtaksas lin. Traven estis ne nur lerta
disvastiganto de konataj anarkiistaj pensoj, sed anka ? profunda
mempensanto.
Por mi li estis anka ? klarvida grava pensulo pri la
revolucia potencialo en Latin-Ameriko, kio montri ?as nun iom post iom
kiel tute ?usta diveno.
Traven kiel sendependa pensanto, kiu
apartenis al neniu partio, estas tial grava por nia tempo, ĉar ni nepre
bezonas novan pensdirekton, kiun li ĉiam postulis.
La
revoluciuloj en Ĉiapaso, kiuj konas la verkaron de Traven kaj uzas ties
pensojn kaj ideojn eĉ en deklaroj, komprenas tion. Partiano de
burokrataj komunistoj Traven neniam estis, rilate al ili li estis akra
anarkiisto.
B.Traven pri festkermeso (9/2)
