[en] [eo] ĉ. 1935 : SATEB : I am glad to be an Esperantist (E. Lanti ; 4 p.)

Lanti’s writings are well worth serious study for he was an independent thinker, a heretic. He instigated the founding of S.A.T. in 1921.

I am glad to be an Esperantist

by E. Lanti.

To assert that capitalism is the only cause of war is too superficial. Men were butchering each other before a capitalist society existed. So one can suppose, without being accused of undue pessimism, that wars will still be possible after a new social system has been established, if, in spite of that, men’s minds are still infected by nationalism. Undoubtedly economic factors play a big role in causing wars. However, in my opinion, it is insufficient to explain why men agree to become corpses or to murder in the name of a nation. Ideological and psychological factors under certain circumstances can play a very important or even decisive role. The love of immortal glory, the consciousness of social duty, the fear of foreign rule and imposed customs and languages, some kind of mystic blood relationship of primeval origin makes men take part in those bloodfilled epics which are sung by all peoples.

In general men are not first and foremost human beings, but members of a clan, a tribe, a nation. They feel this more or less strongly and in this lies the great, latent, explosive force, which big capitalists, rulers and demagogues know how to utilise in order to drive peoples on to battlefields or into mass slaughter.

One must be blind, or wilfully close one’s eyes, not to see that nationalism is the most potent idea-force of our age. By means of it Mussolini, Pilsudski, Mustaph-Kemal, Hitler and other national heroes, were able to take power.

It is a great fraud to identify the interests of the bourgeoisie with those of the working-class of any nation or state whatsoever. It is, moreover, a dangerous illusion to believe that solutions to world crises can be applied within the confines of nations conserving their independence and sovereignty.

"What do you suggest, then ?"

I have no wondrous remedy in my pocket to cure all the world. I am no advertising a panacea. Nor am I a specialist in economics. Besides which, science is still too new and liable to error for its principles to be acceptable as infallible laws to be obeyed. No one knows mankind’s final goal ; I am just looking at obstacles which hinder progress. One of these obstacles, and, in my opinion not the least important, lies in the heads of men. It is the nationalistic ideology which obstructs every rational solution of social problems despite the present state of technology. Nationalisms are irreconcilable to one another. This would be against their very nature. So, what more urgent task is there than to try [to] destroy that dangerous ideology ?

For destroying, for exterminating nationalism, there is no better or more efficient means than first to break down the language barriers which divide peoples. We have the necessary tool for doing this. It was given to us by Zamenhof. We know from experience that Esperanto suits our purpose admirably. Making it known, spreading it and teaching it should be daily tasks. But first it is most important to become expert in its use. Esperanto should be to us, not only an a ?iliary language in which one stammers at a hotel or restaurant, but a living language in which we think, reason, argue. The artificial, rational, non-national language should enter so deeply into our consciousness that it becomes our chosen means of expression, dispelling all feeling of strangeness between ourselves and those from all parts of the world, who speak Esperanto with us.

Briefly – we must be Esperantists to the very marrow of our bones. Those who treat the Zamenhof creation as only an a ?iliary language, are philistine Esperantists, not Esperantists. They have not understood the profound meaning which the inventor of Esperanto called "the internal idea".

It is indeed true that lies and hatred can be spread through Esperanto. Various brands of fascists have used our language for their foreign propaganda. But they do that because Esperanto exists ; it is a reality. Could you imagine a fascist creating a world language ? Is it necessary to perpetuate nationalism in order to advance ? Certainly not ! But can one imagine a world at peace, without boundaries and without Esperanto ? No, one cannot… Draw your own conclusion, dear Reader.

Nationalism is the pest and plague for our epoch. To combat it successfully Esperanto is absolutely necessary. Therefore, I am glad to be an Esperantist. in working for our language, using it and endeavouring to acquire the mind of a world citizen, I am convinced that my time and energy are not wasted. I am glad of my Esperanticity because it enables me to avoid the disagreeable feeling of foreignness caused by people speaking different languages. By means of Esperanto I have acquired friends and acquaintances in all parts of the world. Yes, it is also true that I have acquired opponents in the most diverse countries. But it is better to feel and experience opposition than foreignness !

… For me, it is almost better to be insulted in Esperanto than to be praised in French …

Maybe our present civilisation will perish like the Greek, the Egyptian, the Roman and others ; perhaps we shall never have peace in the world, but, thanks to our language, I can at least live that ideal life in imagination ; because of my membership of S.A.T. I have the pleasant feeling of being a conscious unit of that embryo of a non-national society, of which our world organization consists.

Yes, I am glad to be an Esperantist and a member of S.A.T.. But if I have not, like Zamenhof, that illusion that Esperanto can pacify the world, I have at least the strong conviction that without it men will not be able to fraternize throughout the entire world. Consequently our language is a necessary pacifier, if not entirely sufficient. I am glad to be an Esperantist because its use has given me the feeling of freedom from responsibility for the abominable frenzies of war, such as all kinds of nationalists are now preparing.

Translated from an article in "Sennaciulo", April 1935.

Published by Workers Esperanto Movement, S A T E B, 29 FARRANCE ROAD, CHADWELL HEATH, ESSEX, RM6 6EB, ENGLAND.

[ĉefartikolo de E. Lanti en Sennaciulo n-ro 428 (1935-04-25)]

Mi ?ojas esti esperantisto

Dek-sep jaroj forpasis, de kiam fini ?is la granda hombuĉado. Post tiu krima katastrofo, rezultanta de homa volo, de malvarma decido de tre malmultaj regnestroj k diplomatoj – ne de krudaj, eksplodemaj fortoj nebrideblaj, – oni povis esperi, ke la homaro lernus el tiu terura, sangoplena leciono, profitus la sperton k akirus la necesan sa ?on por finfine organizi pacan mondon.

Vana la espero !...

Malgra ? la ekzisto de iu Ligo de Nacioj ; malgra ? la okazigo de senarmigaj konferencoj ; malgra ? bombastaj deklaroj porpacaj de ĉiuj diktatoroj k ĉefministroj ; malgra ? tio, ke abundas la vivnecesa ?oj k la ma ?inoj por ilin plimultigi ; malgra ? ĉio, estas pli k pli evidente, ke nova katastrofego milita prepari ?as tute malka ?e anta ? niaj okuloj. La tiucelaj signoj, kiujn oni povis rimarki ?is la monato julio 1914, estas denove videblaj por ĉiu atenta k observokapabla homo. Ĉiuj grandaj regnoj el la mondo, ĉiuj senescepte, pligrandigas siajn armeojn, pliperfektigas armilojn k akumulas montojn da municio.

Tre signife : militfakuloj diskutas sen ?ene kaj cinike en revuoj k eĉ en ĉiutagaj, milionekzemplere eldonataj ?urnaloj, pri tio, ke ver ?ajne grandaj urboj kiel Berlino, Londono, Parizo estos detruataj la tagon de la militdeklaro, a ? eĉ eble la anta ?tagon.

En la laboratorioj cerbumas scienculoj k diligente eksperimentas por eltrovi la plej mortigajn, detruajn, neniigajn gasojn, venenojn, bacilojn, eksplodilojn. Tio ne estas inkubson ?o, sed realo perceptebla de niaj sentorganoj. Kaj tion faras homoj, kiujn oni povas renkonti sur la strato, en kafejo, en teatro a ? alie. Ili ne aspektas monstre, sed ?entilhome, k honestule. Helpemaj al vi ili estos okaze k en la hejmo ili kondutas bonkore kun la edzino k infanoj. Tamen tiuj homoj dediĉas sian tutan energion, sian tutan eltrovkapablon por inventi la plej aĉajn k terurajn mortigilojn. Plie, ili estas pretaj uzi mem siajn inventa ?ojn, mortigi a ? morti, kiam ordonos la Patrio…

"Nur kapitalistoj k bur ?oj respondecas pri militoj, kiujn ili mem ne partoprenas", flustras en mian orelon iu kredema K-do.

Nemalofte mi a ?dis tion el la bu ?o de flamaj oratoroj en agitaj kunvenegoj ; nemalofte mi legis pri tio, en laboristaj gazetoj. Tamen la vero estas iom alia. En ĉiuj landoj oni ja povas trovi ekzemplojn pri bur ?oj k aristokratoj, kiuj volonti ?is en armeon k "glore mortis sur batalkampo". Anka ? ne estas vere, ke ĉiuj bur ?oj k altranguloj artifike fortenis siajn filojn a ? parencojn de la fronto. Tre tipa ekzemplo pri tio estas, ke la kvar filoj de Dumer, unu el la prezidintoj de l’franca respubliko, "falis heroe por la Patrio" dum la lastdata milito.

Eĉ patrinoj konsentis kun fiero pri la morto de siaj idoj. Al unu el ili oni sciigis, ke ?ia kvara k lasta filo estis mortigata ĉe Verdun. Kun sekaj okuloj ?i akceptis la informon k diris : "Mia plej granda beda ?ro estas, ke kvinan mi ne havas por oferi al la Patrio". Kaj ni ne kredu, ke tiu patrino estis senkora monstro. Male, ?i bone prizorgis k dorlotis siajn filojn, kiam ili estis hejme. Åœi dolore funebris pro ilia morto dum longa tempo k ankora ? nun vizitas k florornamas iliajn tombojn. Sed la Patrio postulis…

– Kiu patrio ?

– Ha ! estas ja multaj, sed ĉiuj estas same sangavidaj k ?aluzas unuj la aliajn. Tiuj idoloj estas satigeblaj nur per homa karno k ties adorantoj ne povas rifuzi tian nutra ?on…

Estas tro supra ?a pensmaniero aserti, ke nur la kapitalismo ka ?zas militojn. Homoj buĉis sin reciproke anta ? ol ekzistis kapitalisma sociordo. Kaj sekve oni povas sen troa nigrevidemo pensi, ke militoj ankora ? povos okazi, post kiam regos alia socisistemo, se malgra ? tio nacieca ideologio da ?re infektas la menson de l’homoj. Sendube en la okazigo de militoj ludas grandan rolon la ekonomia faktoro. Tamen, miaopinie, ?i tute ne sufiĉas por klarigi, kial homoj konsentas kadavri ?i a ? murdadi en la nomo de nacio. Tiurilate ideologiaj, psikologiaj faktoroj povas en iaj cirkonstancoj ludi tre gravan rolon k eĉ esti decidigaj. La amo por eterna gloro, la konscio pri socia devo, la timo anta ? fremda regado k altrudo de fremdaj moro k lingvo, ia sange mistika sento el pratempa deveno inklinigas la homojn partopreni tiujn sangoplenajn epopeojn, kiujn prikantis ĉiuj popoloj.

La homoj ?enerale ne estas unue k ĉefe homoj, sed anoj de klano, de tribo, de nacio. Tion ili pli malpli forte k akute sentas. Kaj en tia stato ku ?as la granda, latenta, eksplodema forto, kiun grandkapitalistoj, registoj k demagogoj scipovas utiligi por peli la popolojn sur batalkampojn k en amasbuĉadojn.

Necesas esti blinda a ? fermi vole la okulojn, por ne vidi, ke la naciismo estas la plej potenca ideo-forto el nia epoko. Per ?i povis akiri la regadon Musolini, Mustafa-Kemal, Pilsudski, Hitler k.a. naciaj herooj. En la nomo de l’rajto por la popoloj disponi pri si mem, mortis k mortigis milionoj da soldatoj dum la lastdata mondmilito. Tiu principo estas ja unu el la 14 punktoj de la usona prezidinto Ujlson ; per ?i li sukcesis entiri sian popolon en la milito. La ? ?i li revis ordigi k pacigi la mondon.

Sed la sperto montras ĉiutage, ke tiu bela principo ne estas praktike aplikebla. Cetere estas granda trompo samigi la interesojn de bur ?oj k proletoj en iu ajn nacio a ? ?tato. Estas plie dan ?era iluzio kredi, ke solvoj al la mondkrizo povas esti aplikeblaj en naciaj kadroj, konservante la sendependecon k suverenecon de l’nacioj.