Ni kune mezuru la Teron !
(Malneto de estonta artikolo. Libere uzu ties ideojn. Aldonu viajn. Skemoj balda ? venos. Literoj pri anguloj aperu en la greka.)
I. Sfereco de la Tero
1. Modelo.
La Tero estas perfekta sfero, kies radiuso egalas R = 6380 km.
La sunradioj atingas la Teron la ? paraleloj.
Skemo.
a1 = angulo inter la zenito kaj la sundirekto ĉe loko 1 ;
a2 ĉe loko 2.
Difinoj : meridianoj ; latitud-paraleloj ; rotaciakso
.
Konsekvenco : la distanco inter du paraleloj estas : A12 = R (a2 - a1).
2. Eksperimento.
Mi uzu rezultojn de du E ?ropaj grupoj, kiuj mezuris la 15an de novembro. Fotoj.
Grupo 1 (apud Parizo) : Tagmeza tempo t1 = 11 h 31 min ; Angulo a1 = 67,3 °.
Grupo 6 (apud Lisbono) : Tagmeza tempo t6 = 12 h 40 min ; Angulo a6 = 57,3 °.
Mi prenu plej simplan mapon de E ?ropo. La distanco la ? akso sudo-nordo estas proksimume : A16 = 1100 km. Sekve la radiuso de la Tero estas : R = A16 / (a1 - a6) = 6300 km.
Poste mi uzos pliajn rezultojn...
II. Klini ?o de la Tero
1. Modelo.
La Tero rotacias ĉirka ? la Suno, dum unu jaro, en ebena ?o. La Tero rotacias ĉirka ? si mem la ? rotaciakso, kiu ne ortas la menciitan ebena ?on, sed kiu klini ?as. La angulo de tiu klini ?o estas bM = 23,26 °. Tiu angulo mezurita en la ebena ?o de meridiano nomi ?u b. Äœi varias inter - bM kaj + bM.
Skemo.
2. Eksperimento.
Prokrastita ! Mi konstruos grafikon, kiu montros la angulojn a1, a2, ... la ? la dato dum pluraj monatoj. Mi tuj vidos, kiel varias la angulo b la ? la tempo. La maksimuma valoro bM ne dependas de la loko.
III. Mezuro de la Tero
1. Modelo.
Sur sfero amba ? latitudo f kaj longitudo l sufiĉas por lokalizo. Latitudo de loko 1 estas : f1 = a1 - b. (Åœajnas ke, absoluta longitudo ne utilas por ni.) Relativa longitudo estas : (l2 - l1) = (t2 - t1) * 360° / 24h.
Distanco inter 1 kaj 2 la ? meridiano kalkuli ?as per : A12 = R (a2 - a1).
Distanco inter 1 kaj 2 la ? paralelo de 1 kalkuli ?as per : L12 = R1 (l2 - l1). La radiuso de la paralela cirklo estas : R1 = R cos f1.
Skemo.
2. Eksperimento : Lar ?eco de Ameriko la ? la ekvatoro.
Mi uzu rezultojn de du Amerikaj grupoj, kiuj mezuris la 15an de novembro. (Ne estas fotoj !)
Grupo 3 (apud Rio de ?aneiro) : Tagmeza tempo t3 = 14 h 25 min ; Angulo a1 = 1,8 °.
Grupo 9 (apud Oaklando) : Tagmeza tempo t9 = 19 h 53 min ; Angulo a9 = 55,2 °.
La diferenco de longitudoj estas : (l9 - l3) = (19,88 - 14,42) * 360 / 24 = 82 °. La lar ?eco de Ameriko la ? la ekvatoro estas : L93 = 6380 * 82 * 2 Pi / 360 = 9700 km.
3. Eksperimento : Lar ?eco de E ?ropo.
Mi uzu rezultojn de du grupoj, kiuj mezuris la 15an de novembro. Fotoj.
Grupo 4 (apud Tel-Aviv) : Tagmeza tempo t4 = 9 h 50 min ; Angulo a4 = 47,9 °.
Grupo 6 (apud Lisbono) : Tagmeza tempo t6 = 12 h 40 min ; Angulo a6 = 57,3 °.
La diferenco de longitudoj estas : (l6 - l4) = (12,67 - 9,83) * 360 / 24 = 43 °.
Nun mi bezonas la klini ?angulon. Mi provizore taksu ?in ! Unu monaton post la eksperimento la valoro estos 23 ° (pro ekvinokso). Du monatojn anta ? la eksperimento la valoro estis 0 ° (pro solstico). Mi prenu : b = 18 °.
La lar ?eco de E ?ropo la ? latitudo de Lisbono estas : L46 = 6380 * cos (57,3° - 18°) * 43 * 2 Pi / 360 = 3700 km.
Ege mirinde, ĉu ne ?
Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT)
67 av. Gambetta
FR - 75020 Paris
Retadreso : kontakto_ĉe_satesperanto.org
Pri financa ?oj : financoj_ĉe_satesperanto.org
Retejo : http://satesperanto.org/
Tel : (+33) 09 53 50 99 58
Po ?tkonto n-ro 1234-22 K, La Banque Postale, Paris
IBAN : FR41 2004 1000 0101 2342 2K02 064
BIC : PSSTFRPPPAR
Konto de SAT ĉe UEA : satx-s
Konto de SAT ĉe PayPal : financoj_ĉe_satesperanto.org
Por renkonti ?i kun SAT-anoj en Parizo, informi ?u ĉe la sidejo de SAT-Amikaro
Se vi havas demandojn pri SAT, skribu al la SAT-oficejo en Parizo
a ? al via peranto
Pri teknikaj problemoj sur la pa ?o, skribu al pa ?o-aran ?ulo.